چرا دیوار کناف ترک میخورد و راه جلوگیری از آن چیست؟
اگر اجرای کناف روی دیوار درست اجرا شود، یکی از تمیزترین و ماندگارترین سیستمهای داخلی است؛ اما اگر اجرای آن اصولی نباشد یا برخی جزئیات نادیده گرفته شود، ترکخوردگی در سطح یا درزها بهمرور ظاهر میشود. ترکهای کناف معمولاً نشانه ضعف مصالح نیستند، بلکه بیشتر به نحوه اجرا، زیرسازی یا رفتار ساختمان مربوط میشوند. شناخت علل ترک و راهحل هرکدام باعث میشود یک دیوار کاملاً پایدار و بدون ترک داشته باشیم.

دلایل ترکخوردن دیوار کناف چیست؟
- زیرسازی ضعیف یا شلبودن سازه فلزی
- نصب اشتباه یا استفادهنکردن از نوار درزگیر
- بتونهکاری عجلهای یا ضخامت زیاد لایهها
- نشست طبیعی ساختمان یا لرزش طبقات
- رطوبت بالا یا تغییرات شدید دمایی
- استفاده از پانلهای بیکیفیت یا نامرغوب
- نصب تجهیزات سنگین بدون تقویت سازه
زیرسازی نامناسب و شلبودن سازه فلزی
اگر پروفیلهای UD و CD درست تراز نشده باشند یا پیچهای اتصال محکم نباشند، دیوار در برابر لرزشهای معمول ساختمان حرکت میکند و این حرکت کوچک کافی است تا درزها باز شوند و ترک ایجاد شود.
راه جلوگیری:
تنها راه پیشگیری، اجرای کاملاً تراز، محکم و اصولی سازه است. سازه باید هیچ لقی و لرزشی نداشته باشد و فاصله پروفیلها استاندارد (۴۰ یا ۶۰ سانتیمتر) باشد. در پروژههای حرفهای، تراز لیزری برای این مرحله ضروری است.
استفاده نکردن از نوار درزگیر یا اجرای اشتباه آن
درز بین پانلها اگر بدون نوار اجرا شود یا نوار درست در مرکز درز قرار نگیرد، بتونه بهتنهایی توان تحمل فشار و تغییرات ریز ساختمان را ندارد و در نتیجه ترک ایجاد میشود.
راه جلوگیری:
نوار درزگیر باید دقیقاً وسط درز نصب شود و لایههای بتونه بهصورت یکنواخت و با زمان خشکشدن کافی اجرا شوند. اجرای سریع و لایههای ضخیم بتونه، احتمال ترک را چند برابر میکند.
بتونهکاری عجلهای یا استفاده از بتونه بیکیفیت
بتونه اگر خیلی ضخیم اجرا شود یا قبل از خشکشدن کامل لایههای قبل، لایه جدید اعمال شود، سطح در آینده نشست میکند و ترک میزند.
راه جلوگیری:
بتونهکاری باید مرحلهبهمرحله، با ضخامت کم و با زمان خشکشدن کامل انجام شود. استفاده از بتونه مرغوب و پرکننده مناسب نیز ضروری است.

نشست طبیعی ساختمان یا لرزش طبقات
حتی ساختمانهای نوساز در سالهای اول دچار نشست جزئی میشوند. این نشست اگر سازه دیوار کناف انعطاف کافی یا زیرسازی مستحکم نداشته باشد، مستقیماً باعث ترکخوردگی میشود.
راه جلوگیری:
برای ساختمانهای تازهساز، بهتر است اجرای کناف با تأخیر چندماهه انجام شود یا از سیستمهای دو جداره و سازه تقویتشده استفاده شود تا دیوار در برابر حرکتهای طبیعی ساختمان انعطاف داشته باشد.
رطوبت بالا یا تغییرات شدید دمایی
رطوبت باعث تورم و انقباض پانلها میشود و این تغییر حجم بهمرور ترک ایجاد میکند.
راه جلوگیری:
در فضاهای مرطوب مانند آشپزخانه و سرویسها باید از پانلهای ضد رطوبت (سبز) استفاده شود. همچنین قبل از رنگآمیزی باید رطوبت محیط کنترل شده باشد تا پانل در شرایط پایدار اجرا شود.
استفاده از پانل بیکیفیت
پانلهای نامرغوب ضخامت یکنواخت ندارند و مقاومت آنها در برابر تغییرات محیطی کم است؛ همین موضوع باعث ترکهای سطحی و شکستگیهای ریز میشود.
راه جلوگیری:
استفاده از برندهای معتبر کناف و خرید از نمایندگی رسمی، سادهترین راه جلوگیری از ترکهای بعدی است.
نصب تجهیزات سنگین بدون زیرسازی
وقتی تلویزیون، شلف یا کابینت بدون سازه تقویتی به دیوار نصب شود، فشار نقطهای باعث ترکخوردگی اطراف پیچ یا سطح دیوار میشود.
راه جلوگیری:
قبل از بسته شدن پانلها باید محل نصب تجهیزات به کمک پروفیلهای دوبل تقویت شود. این کار بعداً غیرممکن است، بنابراین باید در مرحله طراحی پیشبینی شود.
جمعبندی نهایی
ترکخوردگی دیوار کناف بیشتر نتیجه خطای اجرا یا بیتوجهی به چند مرحله کلیدی است: زیرسازی، نوار درزگیر، بتونهکاری، عایق رطوبت و سازه تقویتی. اگر این مراحل درست انجام شوند، حتی در ساختمانهایی با نشست طبیعی نیز ترک سطحی ایجاد نمیشود. در واقع کناف بهخودیخود متریالی مقاوم و پایدار است، اما مانند هر سیستم ساختمانی، اجرای آن مهمترین عامل کیفیت نهایی محسوب میشود.
با شناخت این علل و رعایت راهکارهای گفتهشده، میتوان دیواری کاملاً صاف، بدون ترک و ماندگار داشت.