آرماتور چه نقشی در ساختمانسازی ایفا میکند؟
یکی از اجزا مهم ساختوساز، آرماتوربندی است. آرماتور، میلگردی است که بر روی آن تغییراتی اعمال شده تا آماده استفاده در بتن شود. آرماتورها به صورت شبکهای به یکدیگر متصل شده و هدف استفاده از آنها برطرفکردن ضعف بتن در برابر کشش است؛ زیرا بتن مقاومت کششی کمتری نسبت به فولاد دارد. برای افزایش استحکام و مقاومت سازههای بتنی مانند ساختمانهای بتنی، پلها، تونلها و سدها از آرماتور استفاده میشود. در اینجا ما تفاوت آرماتور و میلگرد، عوامل تاثیرگذار بر استفاده آنها، مزایا، معایب و کاربرد آنها را بیان خواهیم کرد.

بتنریزی در فرآیند آرماتوربندی
میلگرد چیست؟
میلگرد یک مقطع فولادی، توپر و استوانهای است. کاربرد اصلی میلگرد، مسلحکردن بتن در ساختوساز است. دستهبندیهای مختلفی برای میلگردها بر اساس شکل ظاهری، جنس، استاندارد و کاربرد آنها وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم.
- انواع میلگرد بر اساس شکل ظاهری
- انواع میلگرد بر اساس جنس
- انواع میلگرد بر اساس استاندارد تولید
- میلگرد ساده یا نرم A1
- میلگرد آجدار مارپیچ A2
- میلگرد آجدار جناقی A3
- میلگرد آجدار مرکب A4
- انواع میلگرد از نظر سایز در بازه ۸ تا ۳۲
- سایر میلگردها
- میلگرد خاموت
- میلگرد اروپایی
- میلگرد با فولاد پر کربن
- میلگرد با پوشش اپوکسی
- میلگرد گالوانیزه
- میلگرد از جنس فیبر تقویتشده پلیمری
- میلگرد فولادی ضد زنگ
- میلگرد تقویتی
- میلگرد ترانس

آرماتوربندی
نقش میلگرد یا آرماتور در بتن
هدف اصلی از استفاده میلگرد در بتن، افزایش قدرت و تقویت آن است. وجود آج روی میلگرد به درگیری بیشتر درون بتن کمک میکند و در نتیجه آسیب و شکستگی در سازه را کاهش میدهد. درست است که بتن بسیار محکم است، اما در صورتی که فشار بالایی به این ماده وارد شود، بهآسانی دچار ترکخوردگی میشود. برای جلوگیری از چنین اتفاقهایی، بتن مورد استفاده در تیر یا ستون را با میلگردهای آجدار مسلح میکنند. این روش جلوی ترکخوردگی و حتی شکستگی را میگیرد؛ زیرا فشار وارده به میلگرد را تحمل میکند.
آرماتور و آرماتوربندی
میلگرد تغییر یافتهای که مناسب استفاده در بتن باشد را آرماتور میگویند. از آرماتور در ساختوسازها بسیار استفاده میشود. آرماتوربندی به معنای برش، خمکردن، بستن، چینش و اتصال آرماتورها پیش از قالببندی و بتنریزی است. از آرماتورها برای ایجاد شکل، اندازه و الگوی مناسب برای به حداکثر رساندن اتصال بتن و بهبود عملکرد آن استفاده میشود. از آرماتور در تیر، ستون و دیوارهای برشی استفاده میشود.
در ساختمانسازی، آرماتورها، به صورت عمودی و افقی قرار میگیرند. آرماتوربندی به دو صورت کلی امکانپذیر است، آرماتوربندی اصلی یا اولیه و آرماتوربندی ثانویه. اگر پس از اتصال آرماتورهای اصلی، از آرماتورهای تقویتی یا حرارتی به منظور ایجاد مقاومت بیشتر در سازه استفاده شود به آن آرماتوربندی ثانویه گفته میشود.
مراحل آرماتوربندی
به صورت کلی میتوان گفت آرماتوربندی در ساختوساز نیاز به دانش فنی دارد و باید عملیات آن به صورت صحیح انجام شود. فرآیند آرماتوربندی به استحکام و مقاومت سازه کمک میکند و میتواند ایمنی آن را تضمین کند. توجه به رعایت استانداردها و مقررات مربوط به آرماتوربندی در هر پروژهای بسیار مهم است. مراحل آرماتوربندی به شرح ذیل است:
- تعیین نوع و اندازه میلگردها: در وهله اول، مهندس طراح باید سایز میلگردها و تعداد آنها را مشخص کند. در تولید آرماتور از میلگردهای با قطر کمتر استفاده میشود. میلگرد 8 و یا میلگرد سایز 10 گزینه بسیار مناسبی برای ساخت آرماتور هستند.
- تهیه میلگرد: مجری طرح با توجه به اطلاعاتی که مهندس طراح در اختیار او قرار میدهد، باید نوع و اندازه میلگردها را برای هر بخش از سازه تهیه کند. میلگرد انتخاب شده برای تهیه آرماتور باید ویژگیهای کافی را برای ساخت آن داشته باشد. یکی از میلگردهایی که در آرماتور بندی مورد انتخاب سازندگان است، میلگرد فایکو ساری است. به روزترین قیمت میلگرد فایکو را می توانید در لینک زیر مشاهده کنید:
https://assen.ir/factory/%D9%82%DB%8C%D9%85%D8%AA-%D9%85%DB%8C%D9%84%DA%AF%D8%B1%D8%AF-%D9%81%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%88
- چینش آرماتورها: مطابق با نقشه، باید آرماتورها با در نظرگرفتن سایز و فواصل مشخص شده در محل خود قرار گیرند.
- بستن آرماتورها: به صورت کلی برای بستن آرماتورها از سیم آرماتوربندی استفاده میشود اما روش دیگری مانند جوشدادن انتهای دو آرماتور نیز وجود دارد. روش دیگری که ممکن است هزینه را مقداری بالاتر ببرد، استفاده از خاموتهاست که باید این هزینه در برآورد کلی محاسبه شود. آرماتوربندی قسمت مهمی از ساختوساز محسوب میشود و باید قبل از بتنریزی از مقاومت بالایی برخوردار باشد.

آرماتوربندی به شکل دلخواه
نکات حین آرماتوربندی
برای آرماتوربندی بهتر لازم است نکات زیر را مدنظر قرار دهید:
- توجه به استفاده از میلگرد یا آرماتور مطابق با نقشه سازه
- استفاده دقیق از تعداد میلگردها متناسب با نیاز سازه
- رعایت اصول آرماتوربندی عرضی و طولی
- رعایت تراز آرماتورها
- رعایت فاصله بین آرماتورها از جهت بالا و پایین
- توجه به تمیزبودن آرماتورها پیش از آرماتوربندی و بتنریزی
- عدم استفاده از آرماتورهای زنگزده
- انجام برشکاری و خمکاری میلگرد با استفاده از دستگاههای مناسب و روشهای سرد
انواع آرماتور
به صورت کلی میتوان آرماتورها را به دو دسته آرماتور طولی و عرضی تقسیم کرد:
- آرماتور طولی یا اصلی: هر میلگردی که در راستای طول تیر یا ستون قرار گیرد، آرماتور طولی نامیده میشود. جهت تحمل خمش استفاده میشوند که بیشتر از میلگرد A3 با قطر ۱۰ الی ۵۰ میلیمتر است.
- آرماتور عرضی یا فرعی: هر آرماتوری که در راستای عرض عضو و عمود بر میلگرد طولی قرار گیرد، آرماتور عرضی نامیده میشود. این عضو جهت تحمل برش، پیچش و جلوگیری از گسترش ترک استفاده شده و از میلگردهایی با قطر ۶ تا ۱۲ میلیمتر است.
مزایای آرماتوربندی
مهمترین مزیتهای آرماتوربندی به شرح ذیل است:
- افزایش مقاومت کششی
- افزایش تراکم
- جلوگیری از انحراف سازه
- طراحی آرماتوربندی دلخواه
- ایجاد مقاومت قوی در برابر آب و آتش در سازه
معایب آرماتوربندی
آرماتوربندی معایبی نیز دارد که در ادامه به آنها اشاره شده است:
- هزینه نصب بالا
- اجرای سخت آرماتوربندی و شکلدهی به بتن
- افزایش وزن سازه
- نیاز به طراحی دقیق آرماتوربندی
- حساس نسبت به خوردگی
- پیچیدگی تعمیر
هزینه آرماتوربندی
هزینه نهایی آرماتوربندی به عوامل متعددی بستگی دارد و این هزینه ثابت نیست. از جمله عوامل موثر میتوان به مقیاس پروژه، نوع و کیفیت آرماتور اشاره کرد.
جهت اطلاع قیمت میلگرد میتوانید در کانال لحظهای قیمت میلگرد و کانال تلگرام آسن عضو شوید. شما میتوانید جهت دریافت مشاورههای فنی و تخصصی با شماره تلفن درج شده در سایت تماس بگیرید. مشاورین متخصص شرکت بازرگانی آسن علاوه بر معرفی انواع محصولات، به شما کمک میکنند بهترین انتخاب را برای پروژه خود داشته باشید.

اجرای صحیح آرماتوربندی
نتیجهگیری
به جرات می توان گفت ساختوساز بتنی بدون آرماتور و میلگرد بهطور تقریبی امکانپذیر نیست؛ زیرا ایمنی سازه کاهش مییابد. استفاده از میلگرد در بتن باعث افزایش مقاومت و پایداری سازه میشود.