برق کشی ساختمان مسکونی

دوشنبه 19 دی 1401

• نحوه برق کشی ساختمان مسکونی
• مراحل سیم کشی ساختمان
• آموزش برق کشی ساختمان
• دستمزد برق کشی ساختمان

در این مطلب قسط داریم به مراحل، قیمت تجهیزات برقی، دستمزد برقکار، هزینه اجرا و آموزش برق کشی ساختمان مسکونی بپردازیم. ابتدا مراحل و تجهیزات برق کشی در ساختمان سازی را شرح داده و در ادامه به سایر موارد اشاره شده می پردازیم. همچنین برآورد کلی از هزینه ها را در انتهای مطلب درج خواهیم کرد.

خلاصه ای از تجهیزات برق در طراحی تاسیسات ساختمان: انواع لوله برق ساختمان، کابل و سیم، تابلو برق و قطعات درون آن، کلید و پریز، جعبه تقسیم، لامپ و کالای روشنایی، چشمی چراغ، سنسور دود، فیوز مینیاتوری، رله، کنتاکتور، آیفون تصویری، جک درب پارکینگ.

بطور کلی در ساختمان سازی مراحل مختلفی در اجرا دخیل می باشند. یکی از این موارد تاسیسات برق و مکانیک بوده که خود تجهیزات و تکنسین مخصوص خود را می طلبد. مراحل برق کشی ساختمان نیز در زیر مجموعه تاسیسات سازه قرار گرفته که بسته به نوع سازه و میزان مصرف، نقشه ای توسط مهندسین برق برای آن طراحی می گردد.

مراحل و نحوه برق کشی ساختمان

جهت ایجاد تاسیسات و برق کشی ساختمان، باید نوع سازه مشخص گردد. سپس مهندس برق با توجه به نیاز و میزان مصرف ساختمان نقشه ای طراحی نموده که در آن تمامی جزئیات همچون سایز و نوع قطعات درج می شود. در ادامه برقکار و تکنسین برق مفهوم نقشه را درک کرده و طبق آن مراحل برق کشی ساختمان را طی می کند.

مراحلی که به صورت کلی باید پیاده سازی کرد با توجه به مواردی که در ذیل به آن اشاره نمودیم انجام می گیرد.

• تنظیم نقشه برای ساختمان مسکونی توسط مهندس برق
• نصب تابلو برق و قرار دادن تجهیزات آن با توجه به طراحی نقشه
• ایجاد زیر ساخت برای سیم کشی ساختمان با انواع لوله خم سرد ، لوله برق پلی آمید، خرطومی و کانال به همراه اتصالات
• ایجاد سیستم چاه ارت و نصب تجهیزات آن برای اتصال به نقشه تاسیسات
• انتخاب نوع سیم و کابل با توجه به طراحی نقشه و عبور آنها از لوله برق و کانال
• ایجاد تابلو و باکس تقسیم جهت توضیع میان بخش های مختلف ساختمان
• نصب جعبه فیوز مینیاتوری و کلیدهای حفاظتی درون آن برای اتصال سیم و کابل با توجه به نقشه تاسیسات
• خروجی از جعبه مینیاتوری به نقاط اتصال روشنایی و کلید و پریزها
• نصب کلید و پریز، سیستم روشنایی، آیفون تصویری، جک درب پارکینگ
• اجرای نصب آسانسور و تجهیزات آن که بر عهده شرکت فروشنده آسانسور است
• اتصال سیستم برق به تجهیزات مکانیکی و موتورخانه ساختمان

نقشه تاسیسات برق

نقشه برق در سیم کشی برق ساختمان توسط مهندس برق (قدرت) طراحی می گردد. مهندس برق باید نقشه را با توجه میزان مصرف، فاصله، نیاز ساکنین و در حالت حرفه ای آب و هوا، میزان جریان ... سایر موارد طراحی نماید. حساسیت این مرحله بالا بوده و حتما باید آن را جهت افزایش ایمنی و بهینه مصرف به مهندسین بسپاریم.

با توجه به نیاز مصرف سازه (مسکونی، صنعتی) برق ورودی تک فاز و سه فاز مشخص می گردد. در نقشه برق ساختمان ابتدا ابعاد و تجهیزات درون تابلو برق مشخص می شوند. این تجهیزات خود دارای طیف وسیعی از مدلها بوده که در بخش های بعدی اشاره خواهیم کرد. در ادامه تجهیزات توسط تکنسین همبندی می گردد.

نصب تابلو برق و تجهیزات آن

تابلو برق مثل قلب جریان اصلی را به مدار پمپاژ می نماید. در واقع وظیفه آن در برق کشی ساختمان ، ارسال جریان در تاسیسات می باشد. همچنین تنظیم میزان جریان ورودی، بطور یکنواخت و جلوگیری از نوسانات وظیفه اصلی آن است. بخشی از تابلو برای اندازه گیری میزان مصرف و نصب کنتر در اختیار اداره برق قرار می گیرد.

تجهیزات درون تابلو برق

تجهیزات درون تابلو برق را در دو بخش مکانیکی و الکتریکی تقسیم می کنیم. تجهیزات الکتریکی به همراه نوع آنها از قبل در نقشه مشخص شده، و از نظر هزینه بیشترین مبلغ را به خود اختصاص می دهد. انتخاب نوع درست و استاندارد این تجهیزات باعث افزایش ایمنی و بهینه کردن مصرف در هزینه برق کشی ساختمان می گردد.

تجهیزات الکتریکی تابلو برق به قرار زیر است:

• کلید فیوز مینیاتوری تک فاز و سه فاز
• محافظ جان
• کلید تایمر
• کنتر برق
• کنتاکتور
• رله
• بیمتال
• PLC
• محافظ حرارتی
• اینورتر
• کنترل فاز

تجهیزات مکانیکی تابلو برق شامل:

ریل مینیاتوری، ترمینال، شینه، شمش مسی، کابلشو مسی و بیمتال، سرسیم، کلمپ، کانکتور و... است.

زیرساخت سیم کشی ساختمان با لوله برق

پس از نصب تابلو نوبت به اتصال آن به سیم و کابل نیز می باشد. همانطور که تابلو برق را قلب سیستم نام بردیم، سیم و کابل را می توان به خون در سیستم تشابه کرد. حال خون باید جهت جریان در سیستم توسط رگ محافظت شود. لوله برق در انواع مختلف را می توان همان رگ تاسیسات برق نامید که زیر ساخت را ایجاد می کند.

لوله برق دارای انواع مختلفی بوده که هرکدام ویژگی های خود را دارد. کاربرد این نوع از تجهیزات برق کشی ساختمان عبور سیم و کابل و توزیع آن در شبکه می باشد. همچنین فضای بازی را جهت عبور ایجاد کرده تا سیم ها بر روی هم ساییده نشده و تحت فشار مصالح قرار نگیرند. انواع لوله برق شامل مواردی همچون:

لوله برق pvc (لوله خم سرد ساختمان) یا لوله پلیکا، لوله برق پلی آمید و پلی اتیلن، لوله فلزی گالوانیزه، لوله خرطومی نسوز PVC، لوله خرطومی فلکسی (فلکسیبل فلزی) و لوله خرطومی معمولی (پلاستیکی یا طرح نسوز) می باشد. همچنین ارتباط بین لوله توسط اتصالات مختلفی صورت می گیرد. اتصالاتی همچون بوشن، زانویی و... می باشد.

چاه ارت در برق کشی ساختمان

یکی از مباحث مهم در نحوه برق کشی ساختمان حفظ نکات ایمنی و نظارت بر مبانی استاندارد نیز می باشد. در این مورد ما مبحثی تحت عنوان الکتریسیته ساکن را در نظر داریم. جهت تخلیه الکتریسیته ساکن می بایست از نصب و راه اندازی سیستم ارتینگ در ساختمان استفاده نمائیم. این مهم خطرات ناشی از برق گرفتگی و آسیب به تجهیزات را کاهش می دهد.

تجهیزات برقی مورد استفاده در این بخش، ۹۰٪ از مس تولید می شود. مس خالص و کاتد با درصد خلوص بالا به دفع هرچه بهتر الکتریسیته ساکن کمک می نماید. برخی از این قطعات نیز از جنس آلومینیوم و برنج ساخته و نصب می گردند. طراحی سیستم ارت توسط مهندس برق بسته به مدل ساختمان و نیاز مصرفی آن طراحی می گردد.

تجهیزات ارت در برق کشی ساختمان مسکونی عبارت است از:

صفحه مسی، سیم مسی خشک بدون روکش، ساعقه گیر، میله ارت، کلمپ دوپیچ، کلمپ چشمی، کانکتور، پودر بنتونید، شمس مسی، کلمپ u و… است.

سیم و کابل

بخش بعدی و مهم انتخاب نوع و سایز سیم و کابل است. جهت انتخاب باید طبق طراحی نقشه و در نظر گرفتن میزان جریان عمل کرد. همچنین انواع مختلفی از سیم ها در بخش های مختلف سیم کشی برق ساختمان تخصصی می باشند. این نوع محصولات طیف گسترده ای دارد و در انتخاب برند و اخذ گواهی استاندارد آن دقت کرد.

سیم و کابل مورد استفاده در برق کشی ساختمان به سه دسته مصارف نرم و ساده، مخابراتی و شبکه و تصویر تقسیم می گردد. در صورت داشتن بخش انفورماتیک و ایمنی از نوع شبکه و تصویر استفاده می شود.

انواع سیم و کابل: مسی چند رشته افشان و خشک، زوجی مخابراتی، cat6  و cat5  شبکه، Rg59  و Rg45 تصویر و دوربین مدار بسته، سیم و کابل های نسوز، سیم و کابل آلومینیومی، سیم و کابل فیبر نوری.

نصب تابلو تقسیم، جعبه فیوز و قوطی کلید

اگرچه که این مرحله در همان بخش فراهم آوردن زیر ساخت تاسیسات برق هم قرار دارد. تابلو تقسیم ها که در دو نوع روکار و توکار بوده، جهت ایجاد انشعاب و خروجی های مختلف نصب می گردند. جعبه مینیاتوری نیز برای نگهداری کلید فیوز و قوطی کلید و پریز برای نگهداری کلید و پریز استفاده می شوند.

خروجی از جعبه فیوز

پس از نصب سیم و کابل به کلید فیوز در جعبه مینیاتوری، خروجی آن را در واحد توزیع می نمائیم. این خروجی ها بطور مرسوم به کلید و پریزها و نقاط روشنایی منتهی می گردند. عموما در این مرحله از سیم هایی با سایز ۱.۵، ۲.۵، ۴ و ۶ استفاده می شود. سیم ۱.۵ را به نقطه اتصال روشنایی و ۲.۵ را به پریزها اختصاص می دهند.

نصب کلید و پریز، لامپ، آیفون تصویری

این مرحله پایانی برق کشی ساختمان درون واحد مسکونی می باشد. مکانیزم کلید و پریز برق را به سیم متصل کرده و آنها را درون قوطی برق نصب می نماییم. در ادامه خروجی روشنایی را به همراه انواع لامپ و قطعات روشنایی ایجاد می کنیم. پی از اتمام نوبت به نصب آیفون تصویری شده که بطور مجزا سیم و کابل زوجی به آن انشعاب می یابد.

نصب آسانسور

این مرحله تخصصی بوده و توسط شرکت فروشنده آسانسور اجرا می گردد. معمولا چاه ارت را در زیر کانال آسانسور حفر می نمایند. همچنین تجهیزات برق کشی این مرحله تخصصی تر و مجزا می باشد.

نصب تجهیزات مکانیکی و موتورخانه

اجرای و پیاده سازی این مرحله هم در برخی موارد تخصصی می باشد. و تنها سیم و کابل را با ایجاد زیر ساخت به این قسمت ها می رسانیم. البته که تابلو برق با در نظر گرفتن نیاز این بخش طراحی شده، و در برخی موارد تابلو برق مجزا را در این موارد نصب می نمایند.

آموزش برق کشی ساختمان

یکی از مهارت ها در بخش تاسیسات، آموزش برق کشی ساختمان نیز می باشد. برقکار و تکنسین برق باید بطور کامل پیاده سازی نقشه و نصب تجهیزات برق را آموزش دیده باشد. همچنین تجربه و مهارت های لازمه برای حفظ ایمنی خود و مصرف کننده را چاشنی کار قرار دهد.

آموزش برق کشی ساختمان دو نوع مسکونی و صنعتی در سه واحد ارائه می گردد. اولین و معتبر ترین واحد، سازمان فنی و حرفه ای کشور است. موارد دیگر در آموزشگاه خصوصی و یا بطور تجربی در کنار سایر برقکاران بدست می آید. مواردی که فرد باید آموزش ببیند شامل:

نقشه خوانی و گاها طراحی نقشه در سطح پایین، آموزش طراحی و نصب تابلو برق به همراه تجهیزات آن، آشنایی کامل با کلیدهای حفاظتی و سایر ملزومات مورد استفاده در تابلو، آشنایی با ابزارهای سیم کشی (قیچی کابل، پرس کابلشو، سرسیم زن، فنر سیم کشی، اهم متر، آمپرسنج، گردبر، دریل، فازمتر، روکش زن کابل، مانیتورینگ، فنر خم کن لوله برق، و…

در ادامه برقکار باید نحوه لوله کشی و نصب لوله بطور توکار و روکار را آموزش ببیند. همچنین با شناخت انواع سیم و کابل نحوه عبور آنها از لوله توسط فنر سیم کشی را بیاموزد. در اخر نصب کلید و پریزها، آیفون تصویری و تجهیزات روشنایی در دستور کار قرار می گیرد.